بررسی تحلیلی ساخت عبارت فعلی در زبان فارسی

نویسندگان

عباسعلی وفایی

استاد دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

رکن اصلی و تفکیک ناپذیر جمله فعل است و ساختمان آن دارای اشکالی چون: فعل ساده، پیشوندی، مرکب، پیشوندی مرکب، عبارت فعلی و فعل های لازم یک شخصه می باشد. بحث و بررسی های زیادی در خصوص ساختمان فعل صورت گرفته است، لیکن دربارۀ ساختمان عبارت فعلی، به صورتی بایسته، پژوهشی جامع صورت نگرفته است. در این مقاله کوشش می شود تا با توجه به نظر دستورنویسانی چون خانلری، احمدی گیوی، ابوالقاسمی، انوری، فرشیدورد و ارژنگ و زبان شناسانی چون مشکوه الدینی، باطنی، وحیدیان کامیار و طبیب زاده، به عبارت فعلی پرداخته شود و با نقد و تحلیل هریک از آنها، به درستی و نادرستی و نیز اختلاف دیدگاه ها اشاره و در این مباحث، نظر نگارندگان ارائه گردد. لذا هدف این نوشتار، این است که به تبیین نظرات دستورنویسان سنتی و جدید و تعریف دقیق تر و علمی تری که از سوی آنها ارائه شده است، بپردازد و در نهایت، با تحلیل ساخت عبارت فعلی، آن را از دو بُعد ساختاری و معنایی مورد بررسی قرار دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی «عبارت فعلی » در دستور زبان فارسی

در زبان فارسی، فعل از جهات گوناگون تقسیم می‌شود. تقسیم بندی بر مبنای ساخت و تعداد اجزای تشکیل دهنده، یکی از مهمترین اقسام فعل است. دستور نویسان در این باره دست کم به دو گونه فعل ساده و فعل مرکب قائلند. برخی نیز اقسام بیشتری برای فعل برشمرده‌اند. عبارت فعلی گونه‌ای از فعل بر مبنای ساخت آن است که دست کم از سه جزء تشکیل می‌شود و معنی واحدی دارد. در چند دهه اخیر این مجموعه فعلی، در برخی از دستورها ...

متن کامل

بررسی «عبارت فعلی » در دستور زبان فارسی

در زبان فارسی، فعل از جهات گوناگون تقسیم می شود. تقسیم بندی بر مبنای ساخت و تعداد اجزای تشکیل دهنده، یکی از مهمترین اقسام فعل است. دستور نویسان در این باره دست کم به دو گونه فعل ساده و فعل مرکب قائلند. برخی نیز اقسام بیشتری برای فعل برشمرده اند. عبارت فعلی گونه ای از فعل بر مبنای ساخت آن است که دست کم از سه جزء تشکیل می شود و معنی واحدی دارد. در چند دهه اخیر این مجموعه فعلی، در برخی از دستورها ...

متن کامل

ساخت سببی زبان فارسی بر اساس طرح پوسته فعلی

      از زمانیکه لارسن ( 1988 ) استدلال کرد که گروه فعلی از دو پوسته ( لایه ) یکی با هسته فعل سبک و دیگری با هسته فعل واژگانی تشکیل شده است ، زبانشناسان کو شیده اند تا بر این اساس ساخت های متعددی را در زبان های مختلف تجزیه و تحلیل کنند و نقایص و اشکلات احتمالی آن را بررسی نمایند و در تکامل آن تعدیل هایی بوجود آورند . ساخت سببی فارسی با توجه به گوناگونی و تنوع ساختار نحوی آن می تواند در این راست...

متن کامل

ساخت سببی زبان فارسی بر اساس طرح پوسته فعلی

از زمانیکه لارسن ( 1988 ) استدلال کرد که گروه فعلی از دو پوسته ( لایه ) یکی با هسته فعل سبک و دیگری با هسته فعل واژگانی تشکیل شده است ، زبانشناسان کو شیده اند تا بر این اساس ساخت های متعددی را در زبان های مختلف تجزیه و تحلیل کنند و نقایص و اشکلات احتمالی آن را بررسی نمایند و در تکامل آن تعدیل هایی بوجود آورند . ساخت سببی فارسی با توجه به گوناگونی و تنوع ساختار نحوی آن می تواند در این راستا مورد...

متن کامل

ساخت اضافه در زبان فارسی: بررسی پیکره‌بنیاد

ساخت اضافه همواره در نظریه‎های مختلف زبان‎شناسی نظیر آوایی، ساختواژی و نحوی حائز اهمیت بوده است و زبان‎شناسان ایرانی تاکنون تحلیل‎های متفاوتی از این ساخت به دست داده‎اند. عدم تظاهر کسرۀ اضافه در نوشتار، ابهامات بسیاری را در تحلیل و درک متون فارسی موجب شده است و برنامه‌های مختلف پردازش زبان اعم از برچسب‌زن اجزای کلام، تشخیص موجودیت‌های نام‌مند، تشخیص کلمات هم‌مرجع، تبدیل متن به گفتار، ترجمة ماشی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
متن پژوهی ادبی

جلد ۱۳، شماره ۴۶، صفحات ۴۷-۷۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023